Jacinte(-d'Itàli)
Hyacinthoides italica
Asparagaceae Liliaceae
Àutri noum : Jacint, Jacinto.
Nom en français : Scille d'Italie.
Descripcioun :Li jacinte dóu gènre Hyacinthoides flourisson à la debuto dóu printèms. Li fueio de 3 à 15 mm soun touto en rouseto. Li flour, bluio, soun en grapo courto. Li tepalo dóu jacinte-d'Itàli (endemico de Prouvènço e de Ligurìo) fan mens d'un cm e e li fielat dis estamino soun estaca à la baso di tepalo au contro de Hyacinthoides hispanica que nous vèn d'Espagno.
Usanço :Touto la planto es empouisounanto e pòu douna d'irritacioun à la pèu.
Port : Erbo
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyacinthoides
Famiho : Asparagaceae
Famiho classico : Liliaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado :
Vo
Mars à jun
Liò : Bos en founs de valat
- Peiròu
- Orle de bos
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Hyacinthoides italica (L.) Rothm., 1994
(= Scilla italica L., 1753 )
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768